Meester Bjorn van groep 7 heeft een tijdje geleden een leuk interview gegeven over de projecten waar hij mee bezig is. Leuk om te lezen!

“Ontwikkeling van projecten in het kader van historisch bronmateriaal”

Nieuwe voorstellen Curriculum.nu bieden ruimte voor vakoverstijgend werken

In een wijk in Amsterdam-West staat OBS De Toekomst, een brede school met als doel de ontwikkelingskansen voor alle kinderen te vergroten. Bjorn Pels, leraar groep 7, heeft vanuit zijn bestuur, Stichting Westelijke Tuinsteden, de ruimte gekregen om zijn onderwijsideeën verder uit te werken. Zijn missie is het geschiedenisvak betekenisvoller te maken. Met zijn initiatief ‘Geschiedenis, Terug naar de Bron’, verbindt Pels in projecten historische bronnen, onderzoek en presentatie met elkaar. Pels trapte af met projecten waarbij leerlingen historisch bronmateriaal gebruiken: een straatnamenproject en een project over uitvinders in de 19e eeuw. Deze projecten verbinden lesstof van verschillende vakken (geschiedenis, aardrijkskunde, kunst) aan de belevingswereld van de leerlingen en stimuleren leerlingen om onderzoekende vaardigheden te gebruiken. 

Binnen Stichting Westelijke Tuinsteden werken ze met een project Waaghalzen. In dit project krijgen leraren de kans om onderwijsideeën uit te werken en uit te proberen op verschillende scholen van de stichting. Bij het ontwikkelen helpen de voorstellen van Curriculum.nu. Ze vallen in de smaak, zeker bij Pels: hij heeft de indruk dat in de voorstellen het zelfstandig onderzoek meer centraal staat. Iets waar hij volop mee bezig is. Het ontwikkelen van projecten voor geschiedenis is iets wat Pels al langer wilde doen. “Ik zag dat geschiedenis weinig aandacht krijgt, het is te feitelijk en leerlingen vinden het saai. Terwijl geschiedenis juist menswetenschap is en het zich goed leent voor het uitzoeken van je eigen interesses.” 

De ontwikkeling van betekenisvolle, interessante projecten voor het onderwijs is volgens Pels essentieel. “We verwachten dat leerlingen zelfstandiger worden, vanuit eigen interesses werken en merken dat alles een herkomst heeft en dat de huidige tijd een resultaat is van een aaneenschakeling van ontwikkelingen en omstandigheden die samen met de 'tijdsgeest' bepaald hebben dat we staan waar we nu staan.” De leerlingen gaan het vak en de lesstof echt ervaren en beleven, door bijvoorbeeld het straatnamenproject. Het straatnamenproject is een aanvliegroute om het historisch besef bij leerlingen aan te wakkeren. “We zijn met leerlingen de straat op gegaan om te zien wie de mensen zijn die op de straatnaamborden staan. De leerlingen hebben zich tijdens het project, met veel plezier, verdiept in o.a. 19e-eeuwse schilders en lithografen.” De uitkomsten van dit project zijn gedeeld in de school middels muurkranten. Op deze manier worden verschillende werelden bij elkaar gebracht. Het onderwijs verandert: door leerlingen een vraag te stellen en ze zelf op zoek te laten gaan naar antwoorden, gaat het veel meer leven.” Pels zet de leerlingen in de rol van historicus, waarbij er aanpassingen worden gedaan op niveau. “Zo geef je de leerlingen vooraf al informatie en richting, maar voor de rest zijn ze onderzoekend aan het leren met een onderzoeksvraag.” 

Het voordeel van de projecten is dat leerlingen in de praktijk leren. Het is betekenisvol en biedt mogelijkheden om vakoverstijgend te werken. Als leraar ben je actief bezig met de leerlingen, je gaat de wijk in en je laat ze zelf onderzoeken. Daarnaast kom je in contact met andere leraren en leer je weer van elkaar. Het is jammer dat de leraren het gevoel hebben dat dit ook betekent dat het veel tijd kost, dat is namelijk niet het geval. Door de verbinding te zoeken met andere collega’s en vakken, blijft er juist tijd over. Ondanks de positieve ervaringen die Pels heeft met deze projecten was er ook weerstand. “Leraren willen vasthouden aan de methodes en alles wat nieuw is, is beangstigend.” Pels is blij dat hij de leraren kan laten zien hoe waardevol deze projecten zijn voor de leerlingen. Dit maakt dat over het algemeen de meeste leraren enthousiast zijn!

Ook de leerlingen zijn blij. “Ze vinden het leuk, omdat het vanuit eigen interesse is. Ze kunnen hun eigen talent ontdekken en ontwikkelen. Ze halen eruit wat ze leuk vinden en leren ongemerkt. Eén jongen kreeg je nauwelijks aan het werk, die heeft nu een hele encyclopedie gemaakt!” 

Pels was al bezig met de projecten voordat Curriculum.nu de voorstellen voor het herziene curriculum presenteerde. “Toen ik de voorstellen zag, dacht ik: ‘yes, het sluit aan!' Het geeft heel veel ruimte om vakoverstijgend te werken. Op dit moment is Pels bezig met de ontwikkeling van een lessenserie over Macht en Gezag met het gebruik van historisch bronmateriaal op basis van de voorstellen van het ontwikkelteam Burgerschap. Ik ben blij dat de school deze ruimte geeft. De directeur gaat er al vanuit dat ik ermee verderga. Ik zet kleine stapjes om kansen te creëren en haal er heel veel energie uit als ik zie hoe mensen ermee werken.”